Interwencje - Afganistan: Transformacja

Projekt Afganistan – edukacja i sytuacja kobiet


EDUKACJA

    W wyniku inwazji wojsk radzieckich i polityki prowadzonej przez reżim Talibów system szkolnictwa w Afganistanie poniósł ogromne straty. Dotyczy to zarówno szkół na poziomie podstawowym jak i wyższym. Talibowie zakazali pobierania nauki dziewczynkom, a sam system edukacji oparli na tradycyjnych szkołach islamskich tzw. medresach. Po obalenia Talibów sytuacja uległa szybko zdecydowanej poprawie. Szacuje się, że w 2006r. ponad 4 mln uczniów, zarówno chłopców jak i dziewczynek, pobierało naukę w szkołach podstawowych i średnich w Afganistanie. Ponadto, już w 2002r. dzięki pomocy organizacji międzynarodowych udało się ponownie otworzyć Uniwersytet w Kabulu. Obecnie na 14 różnych kierunkach (m.in. prawo, psychologia, dziennikarstwo) studiuje tam 7 tysięcy studentów.
Naszym zdaniem przeprowadzane począwszy od 2002r. reformy afgańskiego szkolnictwa idą we właściwym kierunku. Jeśli chodzi o szkolnictwo niższego szczebla bardzo istotną rolę pełni dopuszczenie do swobodnego pobierania nauki dziewczynek. Poprawi to pozycję kobiet w afgańskim społeczeństwie, otworzy im drogę do lepszej kariery zawodowej, wyrówna ich szanse na rynku pracy. Kluczową rolę w kontekście zwalczania islamskiego radykalizmu zajmować winno szkolnictwo świeckie na poziomie podstawowym. Tradycyjne szkoły religijne – medresy, stają się w niemal całym współczesnych świecie Islamu wylęgarniami radykałów i terrorystów. Od Pakistanu po Egipt i od Indonezji po Wielką Brytanię młodzi muzułmanie uczeni są w nich pogardy do systemu wartości świata zachodu, nienawiści do Stanów Zjednoczonych i Izraela oraz wiary w dżihad jako najprostszą drogę do realizacji politycznych celów. Należy więc skutecznie złamać radykalne szkolnictwo islamskie zamykając te medresy, którym udowodniono przekazywanie uczniom niepożądanych treści oraz bacznie kontrolując pozostałe. Ważniejsze będzie jednak objęcie całego kraju i całej jego młodzieży bezpłatnym i atrakcyjnym systemem szkolnictwa świeckiego. Można tu wykorzystać pieniądze z różnorakich fundacji międzynarodowych z ONZ na czele. Należy także prowadzić mądrą agitację wśród dorosłych Afgańczyków uświadamiającą im zalety i korzyści posyłania dzieci do szkół świeckich.
    Należy także inwestować w szkolnictwo wyższe w Afganistanie. Solidną bazą winien stać się Uniwersytet w Kabulu oraz Politechnika Kabulska. Uniwersytet winien skupić się przede wszystkich na „produkowaniu” kompetentnych urzędników nowo tworzonego aparatu administracyjnego, jak również prawników, lekarzy, dziennikarzy itp. Politechnika zaś pracowników przemysłu, architektów i inżynierów. Nie wolno zapominać także o już istniejących w Kabulu Narodowej Akademii Wojskowej, której zadaniem jest stworzenie profesjonalnego korpusu oficerskiego nowo tworzonej afgańskiej armii, a także o Uniwersytecie Pedagogicznym, który kształci przyszłych nauczycieli afgańskiej młodzieży. W te uczelnie także należy zainwestować znaczące środki. Również i w innych większych miastach Afganistanu powinno się rozwijać istniejące tam uniwersytety – m.in. w Kandaharze i Heracie. Warto zaznaczyć, że wielu pracowników naukowych wyższych uczelni opuściło Afganistan w trudnych latach kraj. Można by ściągnąć ich z powrotem oferując pracę na wyższych uczelniach za godziwe pieniądze. Afgańskim studentom powinniśmy zaoferować atrakcyjny system zagranicznych stypendiów. Mogliby oni wyjeżdżać na rok na wybrane uczelnie w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii, Niemczech czy Francji. Zapewniony mieliby przy tym profesjonalny kurs językowy oraz pomoc żyjącego na miejscu afgańskiego opiekuna. Takie stypendia zwiększyłyby znacznie poziom wykształcenia afgańskich studentów oraz pozwoliły im zapoznać się z kulturą krajów zachodnich i z ich zachodnimi rówieśnikami.




SYTUACJA KOBIET

Sytuacja kobiet w Afganistanie jest trudna. Długotrwała wojna, zubożenie ludności, nieskuteczne prawo i systematyczne wykluczanie afgańskich kobiet ze społecznego, ekonomicznego i publicznego znacząco pogorszyło ich położenie. Do najpilniejszych potrzeb afgańskich kobiet należą: zmniejszenie analfabetyzmu, zapewnienie opieki zdrowotnej i organizowanie szkoleń zawodowych. Równie istotnym zadaniem jest zapewnienie możliwości uczestnictwa kobiet w wytwarzaniu dochodu, budowaniu pokoju i rozwiązywaniu konfliktów oraz zwiększenie aktywności kobiet na szczeblu rządowym i w samorządach. Kobiety potrzebują także prawnego, psychologicznego i społecznego wsparcia. Udział kobiet w procesach rozwoju gospodarki jest niezbędny do zmniejszenia biedy w Afganistanie. Kobiety powinny mieć dostęp do biznesu i podejmować działalność gospodarczą. Dotyczy to przede wszystkim kobiet będących głowami gospodarstw domowych. Swoją działalnością będą mogły one wpłynąć na prawa ekonomiczne, polityki i praktyki państwa. Eliminacja przemocy wobec kobiet jest ważnym zadaniem dla Afganistanu. Kluczowe jest tu odpowiednie wyważenie polityki popierania aktywności społecznej kobiet z szacunkiem dla tradycyjnych islamskich wartości wyznawanych przez znaczącą część afgańskiego społeczeństwa.